Trải qua gần 60 năm xây dựng và phát triển, trường THPT Đặng Thai Mai hôm nay đã có những bứt phá và đổi mới toàn diện để trở thành một điểm sáng của ngành giáo dục Nghệ An.
Những chặng đường xây dựng và phát triển
Trường THPT Đặng Thai Mai được thành lập tháng 9/1965 với tên gọi là trường cấp 3 Thanh Chương 2. Ngày mới thành lập trường chỉ có 6 lớp học lợp tranh tre tạm, cơ sở vật chất thiếu thốn đủ bề, đã từng sáu lần di dời địa điểm, phải khắc phục nhiều hậu quả của chiến tranh.
Từ năm 1965 đến năm 1969, trường cấp 3 Thanh Chương 2 đóng tại xã Thanh Hà do thầy Nguyễn Văn Linh làm hiệu trưởng. Buổi đầu, cơ sở vật chất thiếu thốn, trường chỉ có 6 phòng học tranh tre lợp tạm, nằm bán lộ thiên để phòng tránh bom đạn. Đội ngũ giáo viên ít ỏi (chỉ có 11 người). Giặc Mĩ đánh phá miền Bắc ngày càng ác liệt, để giảm bớt học sinh phải qua sông đến trường và cũng nhân dịp Ty giáo dục mở 2 lớp chuyên Toán, năm 1967, nhà trường quyết định gửi sang địa điểm mới ở xóm Bình Dương, xã Thanh Dương một lớp 8, một lớp 9 và một lớp bổ túc văn hóa. Rất vinh dự trong năm học này, Bộ trưởng Bộ GD Nguyễn Văn Huyên đã không quản trời mưa, đường trơn, chống gậy qua đò Rồng, đi bộ trên 3 km đến thăm và động viên nhà trường.
Từ năm 1969 đến năm 1972, khi giặc Mĩ ném bom hạn chế miền Bắc, trường di chuyển về đóng ở xã Thanh Nam (nay là xã Ngọc Sơn) với sự dìu dắt của các hiệu trưởng: thầy giáo Trần Sâm và thầy giáo Nguyễn Tài Ngô.
Từ năm 1972 đến năm 1978, trường tách ra thành hai phân hiệu: Phân hiệu 1 đóng tại địa điểm xã Thanh Long và phân hiệu 2 đóng tại xã Thanh Dương. Phân hiệu 2 duy trì đến năm 1982 và lập thành trường cấp 3 Thanh Chương 4. Chiến tranh kết thúc, trường di chuyển về địa điểm xã Thanh Mai, sau đó, sát nhập với trường cấp 2 Thanh Mai. Cho đến năm 1995, trường lại được tách ra. Trong suốt 14 năm (1972 - 1986), trường do thầy Phạm Duy Thận làm hiệu trưởng. Và thầy Nguyễn Lâm Bút tiếp tục kế nhiệm cương vị hiệu trưởng từ năm 1986 đến năm 1998.
Ngày 12/1/1995, theo quyết định số 103-QĐ-UB của UBND tỉnh Nghệ An, trường cấp 3 Thanh Chương 2 đổi tên thành Trường THPT Đặng Thai Mai. Trường di chuyển về địa điểm mới ở Đồng Mười, xóm Bình Ngô, xã Thanh Giang, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. Từ đây, đánh dấu một chặng đường mới trong tiến trình dựng xây và phát triển của nhà trường.
Từ năm 1998 đến năm 2008, thầy Nguyễn Văn Dũng giữ cương vị hiệu trưởng. Trong thời kì này, trường phát triển với quy mô lớn nhất, đỉnh cao là năm học 2004-2005 trường có tới 46 lớp, gần 100 cán bộ giáo viên với 2.240 HS. Và đã đạt được nhiều thành tích nổi bật như được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen (năm 2001), được Nhà nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng 3 (năm 2004)…
Từ năm 2009 đến nay, trường THPT Đặng Thai Mai không ngừng đổi mới và có những bước phát triển vững chắc. Bằng tâm huyết và trí tuệ của mình, các thầy giáo Phạm Huy Châu (hiệu trưởng nhà trường từ năm 2009 đến năm 2013), thầy giáo Phan Sỹ Chương (hiệu trưởng nhà trường từ năm 2013 đến năm 2016) đã tập trung đẩy mạnh và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của trường. Đặc biệt, từ ngày 01/6/2016 đến nay, với cương vị hiệu trưởng, thầy giáo Lê Văn Thành đã cùng với tập thể giáo viên, nhân viên nhà trường đoàn kết, đồng lòng, đưa nhà trường lên một tầm vóc và vị thế mới: Trường đạt chuẩn Quốc gia (năm 2020).
Những truyền thống vẻ vang
Trường THPT Đặng Thai Mai nằm trên mảnh đất giàu truyền thống cách mạng và hiếu học tại xã Thanh Giang - Thanh Chương - Nghệ An.
Trong những năm chiến tranh chống Mĩ ác liệt, nhiều học sinh của trường đã anh dũng hi sinh, đóng góp máu xương của mình, tô thắm thêm trang sử vẻ vang của dân tộc Việt Nam, của quê hương Thanh Chương anh hùng. Trường THPT Đặng Thai Mai mãi mãi tự hào về các anh: Liệt sỹ Nguyễn Quang Phấn, liệt sỹ Hoàng Đình Chất, liệt sỹ Phạm Đức Trí, liệt sỹ Nguyễn Quang Dũng, liệt sỹ Phạm Đức Dũng, liệt sỹ Nguyễn Văn Vỹ, liệt sỹ Nguyễn Cảnh Dấn, liệt sỹ Đặng Thế Hoan, liệt sỹ Phan Văn Dũng, liệt sỹ Trần Sỹ Hữu, liệt sỹ Nguyễn Quang Luyện, liệt sỹ Nguyễn Hữu Thâm, liệt sỹ Nguyễn Công Khang, liệt sỹ Nguyễn Văn Khoa.
Từ mái trường THPT Đặng Thai Mai, nhiều thế hệ học sinh đã trở thành tiến sĩ, thạc sĩ, kĩ sư, bác sĩ, các nhà lãnh đạo, quản lí các cấp, đã và đang tích cực đem sức lực, tài năng cống hiến cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó là giáo sư – tiến sĩ Phan Trung Lý, tiến sĩ Nguyễn Trọng Xuân, tiến sĩ Trần Sỹ Kháng, tiến sĩ Lê Thị Thu Hiền, tiến sĩ Nguyễn Hồng Chỉnh, thiếu tướng Phan Trung Sỹ, đại tá Nguyễn Trọng Hiền (từng công tác ở tòa án quân sự tối cao trung ương), chánh án tòa án quân khu IV Nguyễn Văn Kỳ, CEO – “Vua quạt đất Bắc” Trần Văn Lê…
Cũng từ mái trường này, hàng chục thế hệ học sinh tham gia công tác trên nhiều lĩnh vực của đời sống, trở thành những công dân gương mẫu, tích cực, góp sức xây dựng quê hương, đất nước. Đáng trân quý biết bao khi có nhiều thế hệ học sinh đã có những đóng góp to lớn về cả vật chất và tinh thần cho sự phát triển vững mạnh của nhà trường trong những năm qua. Các anh/chị đã từ phương diện cá nhân hoặc từ uy tín cá nhân để kêu gọi, vận động các tổ chức ủng hộ cơ sở vật chất, quỹ khuyến học cho trường như anh Trần Văn Lê (cựu học sinh niên khóa 1981 - 1984), thiếu tướng Phan Trung Sỹ (cựu học sinh niên khóa 1982 - 1985; các anh Lê Văn Sáng, Lương Ngọc Hoàn, Nguyễn Cảnh Dương, Trần Lam Sơn, Phạm Quang Sơn (cựu học sinh niên khóa 1986 - 1989); anh Nguyễn Đặng Hoàn (cựu học sinh niên khóa 1987 - 1990); anh Nguyễn Văn Hưng (con trai thầy Nguyễn Văn Dũng - nguyên hiệu trưởng nhà trường); anh Nguyễn Lâm Sơn, anh Phan Văn Cường (cựu học sinh niên khóa 1998 - 2001); anh Nguyễn Quang Nhã (cựu học sinh niên khóa 2009 - 2011)… Và đặc biệt, nhiều thế hệ học sinh của trường đã trở thành những nhà giáo mẫu mực, ưu tú ngày đêm miệt mài góp sức xây dựng và phát triển mái trường THPT Đặng Thai Mai thân yêu bằng tất cả tâm huyết, trí tuệ của mình như cô giáo Phan Thị Hải Lý (phó hiệu trưởng nhà trường), cô giáo Nguyễn Thị Lĩnh, cô giáo Trần Thị Diệp Anh, thầy giáo Trần Xuân Hoàng, thầy giáo Nguyễn Văn Thành, cô giáo Nguyễn Thị Hoa, cô giáo Đặng Thị Thúy Hằng, cô giáo Đặng Thị Phương Huyền, cô giáo Đặng Ngọc Hiến, thầy giáo Nguyễn Đình Linh, thầy giáo Phan Văn Anh, cô giáo Nguyễn Thị Hằng, thầy giáo Nguyễn Xuân Thành…
Bước chuyển mình vững chắc
Từ ngày thành lập đến nay, trường đã không ngừng thay da đổi thịt, tạo ra những bứt phá về mọi mặt. Trên vùng đất thấp trũng ngày nào, giờ đây, trường đã mang một diện mạo mới với không gian ngập tràn sắc xanh cây lá và rực rỡ sắc hoa bốn mùa. Từ chỗ cơ sở vật chất còn đơn sơ, đến nay, trường đã có cơ ngơi khang trang, sạch đẹp với 5 dãy nhà tầng, 36 phòng học, 9 phòng đa chức năng, có phòng thư viện, phòng truyền thống, có sân chơi, bãi tập, phòng y tế ... Các trang thiết bị dạy học đảm bảo cho công tác giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh, đồng thời, đảm bảo theo quy chuẩn của trường THPT đạt chuẩn Quốc gia.
Trải qua thời gian gần 60 năm xây dựng và phát triển, đã có bao thế hệ thầy cô - những “Kỹ sư tâm hồn” - với lòng say mê nghề nghiệp, ý thức trách nhiệm cao, bằng tâm huyết của mình đã tích cực đóng góp trí tuệ, công sức để xây dựng nhà trường thành đơn vị có nhiều thành tích và truyền thống vẻ vang trong sự nghiệp “trồng người”. Nhiều thầy giáo, cô giáo đã đạt các danh hiệu chiến sĩ thi đua, giáo viên dạy giỏi cấp Tỉnh, giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp Tỉnh … Đội ngũ cán bộ quản lý ngày càng thể hiện vai trò tiên phong, làm chủ trong mọi công việc, thực sự để lại dấu ấn đậm nét trong lòng nhân dân và học sinh nơi đây. Những năm gần đây, công tác quản lí ngày càng chặt chẽ và quy củ thể hiện tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của nhà trường trong toàn bộ hoạt động giáo dục, tạo ra môi trường làm việc và học tập thân thiện, tích cực và hạnh phúc. Trường hiện có 78 Cán bộ công nhân viên, trong đó 72 cán bộ giáo viên, 6 nhân viên phụ trách văn phòng, thí nghiệm, y tế, kế toán. Đội ngũ giáo viên nhìn chung còn trẻ, nhiệt tình, năng động, trình độ chuyên môn vững vàng với 100% đạt chuẩn và trên chuẩn. Mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường luôn gương mẫu về đạo đức, lối sống, về sự tận tâm, trách nhiệm trong công tác giảng dạy, thực sự là người truyền lửa đam mê cho thế hệ trẻ.
Trong năm học 2023 – 2024, trường tiếp tục đạt được những thành tích rực rỡ, đáng tự hào:
- Trong kỳ thi Chọn HSG tỉnh cấp THPT năm học 2023 – 2024, trường có 25 học sinh đạt danh hiệu HSG cấp tỉnh các môn Toán, Ngữ văn, Hóa học, Vật lý, Sinh học, Lịch sử và Địa lý (trong đó có 01 em đạt giải nhì, 15 em đạt giải ba, 09 em đạt giải khuyến khích)
- Trong Cuộc thi sáng tạo KHKT cấp tỉnh năm 2024, trường có 01 dự án đạt giải khuyến khích.
- Trong Hội khỏe Phù Đổng cấp tỉnh năm 2024, trường có 03 học sinh đạt giải nhất, 01 học sinh đạt giải nhì và 01 học sinh đạt giải ba, xếp thứ nhất trong các trường THPT huyện Thanh Chương.
- Trong Hội thi Giáo viên dạy giỏi tỉnh cấp THPT năm 2024, trường có 10/10 giáo viên tham gia và được công nhận Giáo viên dạy giỏi tỉnh.
- Trong nghiên cứu khoa học, trường có 14 sáng kiến được công nhận sáng kiến cấp ngành.
- Trong kỳ thi Tốt nghiệp THPT năm 2024, trường có tỉ lệ HS đậu tốt nghiệp đạt 100%, xếp vị thứ 32 toàn tỉnh, có nhiều học sinh đạt điểm cao ở các khối thi A, A1, B, C và D và có 08 điểm 10 ở các môn thi Hóa học, Lịch sử, Địa lý và Giáo dục công dân.
- Trong hoạt động Đoàn thanh niên, trường vinh dự có em Trần Thị Hồng Nhung (chi đoàn 12A) là đoàn viên duy nhất của huyện Thanh Chương được nhận danh hiệu Học sinh ba tốt cấp trung ương. Hai em Trần Thị Thúy Hằng (chi đoàn 12D) và Trần Quang Huy (chi đoàn 11D2) được Tỉnh đoàn Nghệ An tặng Bằng khen trong Cuộc thi vẽ tranh hưởng ứng cuộc vận động “Tự hào một dải non sông”. Hai đồng chí Tô Thị Linh (Phó bí thư đoàn trường) và Trần Thị Hồng Nhung (chi đoàn 12A) được Huyện đoàn Thanh Chương tuyên dương “Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác” năm 2024. Đặc biệt, Hội LHTN của trường vinh dự được Hội LHTN tỉnh Nghệ An tặng Bằng khen.
Có thể thấy, những kết quả mà nhà trường đã đạt được trong thời gian qua cũng như trong chặng đường gần 60 năm xây dựng và phát triển chính là sự kết tinh của trí tuệ và công sức của nhiều thế hệ thầy cô giáo, học sinh, sự đồng hành đầy trách nhiệm của hội cha mẹ học sinh cùng với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền của Huyện Thanh Chương, sự lãnh đạo sát sao của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An.
Trường THPT Đặng Thai Mai hôm nay thực sự đã mang một diện mạo mới, một sức sống mới. Tập thể cán bộ, giáo viên và nhân viên nhà trường sẽ luôn đoàn kết, đồng lòng, quyết tâm phấn đấu đưa trường ngày một đi lên. Và cùng với sự quan tâm của lãnh đạo Huyện Thanh Chương, lãnh đạo Sở GD&ĐT Nghệ An, sự cống hiến không mệt mỏi của ban lãnh đạo và tập thể giáo viên, sự miệt mài vượt khó của học sinh nơi đây, trường THPT Đặng Thai Mai sẽ luôn phát triển bền vững và luôn là một điểm sáng giáo dục của tỉnh nhà – nơi giữ trọn tin yêu của nhân dân cụm Bích Hào trong suốt gần 60 năm qua./.